Khởi kiện để xử lý, thu nợ BHXH

 Lao động khởi kiện thành công

Mới đây, TAND huyện Củ Chi (TP HCM) đã tuyên buộc Công ty Nam Phương phải đóng các khoản BHXH, trả trợ cấp thất nghiệp, thai sản… cho 4 công nhân với tổng số tiền hơn 253 triệu đồng. Trước đó, nhờ sự hỗ trợ của Trung tâm Tư vấn pháp luật - LĐLĐ TP HCM và Công đoàn Các KCN-KCX TP HCM, 4 công nhân (anh Phú Mỹ Thành, chị Triệu Thị Thu Thủy, chị Trần Thị Lệ, chị Lê Thị Ngọc Hân) đã làm đơn khởi kiện Công ty TNHH Nam Phương (người đại diện theo pháp luật là ông Nam Sung Ho, người đại diện theo ủy quyền là bà Lục Thị Chung) ra tòa để đòi quyền lợi về BHXH.

Trước những chứng cứ rõ ràng, ngày 4-9, TAND huyện Củ Chi đã tuyên buộc Công ty Nam Phương phải thực hiện các nghĩa vụ liên quan đến chính sách BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) và trợ cấp thai sản cho 4 lao động nói trên. TAND huyện Củ Chi cũng yêu cầu Công ty Nam Phương phải có nghĩa vụ chốt sổ BHXH cho 4 công nhân trên đến thời điểm tháng 12-2017 và trả sổ BHXH cho họ theo đúng quy định. Đây là một trong những thành công của người lao động khi khởi kiện DN với sự hỗ trợ tích cực, hiệu quả của LĐLĐ TP HCM.

BHXH các địa phương đang nỗ lực thu nợ bảo hiểm để bảo đảm quyền lợi cho người lao động. (Ảnh chỉ có tính minh họa)

Thời gian qua, BHXH tỉnh Gia Lai đã thực hiện quy chế phối hợp cũng như để bảo vệ quyền lợi cho người lao động, BHXH tỉnh đã chuyển danh sách 8 DN có biểu hiện chây ì, nợ đọng BHXH, BHYT kéo dài và đề nghị công an tỉnh vào cuộc xử lý… Theo đó, 8 DN đang được cơ quan công an xem xét, xử lý gồm: Công ty CP Sông Đà 3 nợ trên 12 tỉ đồng (thời gian nợ 30 tháng), Công ty CP Tập đoàn Đức Long Gia Lai nợ 468 triệu đồng (15 tháng), Công ty CP Xây dựng và Kinh doanh dịch vụ 117 nợ trên 2 tỉ đồng, Công ty CP Đông Hưng nợ trên 2 tỉ đồng (79 tháng), Công ty CP Xây dựng và Vận tải Gia Lai nợ trên 3 tỉ đồng (41 tháng), Chi nhánh Công ty TNHH Vinh Quang I nợ trên 500 triệu đồng (53 tháng), Công ty Kinh doanh hàng xuất khẩu Quang Đức nợ trên 7 tỉ đồng, Chi nhánh Tây Nguyên Tổng Công ty Xây dựng công trình giao thông 1 nợ trên 470 triệu đồng (47 tháng).

Trước đó, BHXH tỉnh Gia Lai đã áp dụng nhiều giải pháp "có tình có lý" như nhắc nhở, đôn đốc, kiểm tra… nhưng nhiều DN hứa xong lại "quên", không thực hiện đúng. Sau đó, BHXH tỉnh đã phải thành lập đoàn thanh tra chuyên ngành để tiến hành thanh tra công tác đóng BHXH, lập biên bản và xử phạt hành chính nhưng những DN này vẫn chây ì. Cũng theo BHXH tỉnh Gia Lai, hầu hết DN trong danh sách này đều ở tình trạng đang hoạt động nhưng không chịu thực hiện đúng nghĩa vụ trích đóng BHXH, BHYT.

Theo BHXH tỉnh Gia Lai, hiện có 524 đơn vị trên địa bàn nợ đóng BHXH, BHYT, BHTN. Trong số đó có 106 đơn vị mất tích, giải thể, phá sản với tổng số nợ là 11,62 tỉ đồng không thể thu hồi, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của nhiều người lao động. Tính đến nay, tổng số nợ BHXH, BHYT, BHTN toàn tỉnh là gần 199,6 tỉ đồng, chiếm 9,07% so với số phải thu.

Chỉ khởi kiện doanh nghiệp cố tình nợ

Ông Nguyễn Đức Hòa, Giám đốc BHXH Hà Nội, cho biết quy định phạt tiền, phạt tù chủ DN nợ BHXH, BHYT được quy định trong Luật Hình sự sửa đổi là một trong những chế tài mạnh mẽ khiến các DN không dám chây ì, trốn đóng, nợ đóng BHXH, giúp BHXH các cấp tuyên truyền, đôn đốc thu nợ BHXH tốt hơn. Cũng nhờ việc đôn đốc kiểm tra mà 8 tháng đầu năm 2018, Hà Nội đã thu được hơn 20 tỉ đồng BHXH mà các DN nợ. Kết quả này đã giảm 10,6% so với cùng kỳ năm 2017. Thống kê của BHXH Hà Nội, tổng số thu BHXH, BHYT, BHTN ước tính hết tháng 8-2018 là hơn 23.700 tỉ đồng, đạt 60,6% kế hoạch thu BHXH Việt Nam giao; tăng 12% so với cùng kỳ năm 2017.

Theo ông Mai Đức Thắng, Phó trưởng Ban Thu - BHXH Việt Nam, việc khởi kiện DN nợ BHXH là biện pháp có tính răn đe rất cao. Luật Hình sự sửa đổi có hiệu lực từ tháng 1-2018 đã có quy định nếu DN nợ BHXH trong thời gian dài, số tiền lớn có thể bị phạt tù cao nhất tới 7 năm. Từ đầu năm, BHXH cũng đã yêu cầu nhiều địa phương triển khai việc khởi kiện các DN nợ BHXH kéo dài. Tuy nhiên hiện nay, thủ tục về sự phối hợp giữa cơ quan điều tra và cơ quan bảo hiểm còn có vướng mắc.

Ông Thắng cho biết mặc dù khởi kiện là giải pháp tốt và quyết liệt để bảo vệ quyền lợi cho người lao động, tuy nhiên không phải lúc nào cũng áp dụng được. Khởi kiện thành công nếu các chủ sử dụng lao động bị tù có nghĩa là hàng trăm, hàng ngàn lao động mất việc. "Trước hết là đôn đốc, nhắc nhở, xử phạt DN chây ì, trốn đóng BHXH. Nếu họ tiếp tục nợ thì mới chuyển sang khởi kiện. Chỉ những DN làm ăn tốt mà không chịu đóng mới khởi kiện. Nhưng nếu DN làm ăn thua lỗ, thiếu vốn thì cũng có thể cho họ một thời gian chậm đóng" - ông Thắng nói.

nld.com.vn