Vi phạm do kê khai giá trị chuyển nhượng bất động sản thấp hơn giá trị chuyển nhượng thực tế

 1. Mức thuế phải nộp khi chuyển nhượng bất động sản

Trước tiên, cần xác định số tiền thuế cần phải nộp khi chuyển nhượng bất động sản. Theo điều 17 Thông tư 92/2015/TT-BTC hướng dẫn thực hiện thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh; hướng dẫn thực hiện một số nội dung sửa đổi, bổ sung về thuế thu nhập cá nhân quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế 71/2014/QH13 và Nghị định 12/2015/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế và sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định về thuế:

“1. Giá chuyển nhượng

a) Giá chuyển nhượng đối với chuyển nhượng quyền sử dụng đất không có công trình xây dựng trên đất là giá ghi trên hợp đồng chuyển nhượng tại thời điểm chuyển nhượng.

Trường hợp trên hợp đồng chuyển nhượng không ghi giá hoặc giá trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng thì giá chuyển nhượng được xác định theo bảng giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng.

…

2. Thuế suất

Thuế suất đối với chuyển nhượng bất động sản là 2% trên giá chuyển nhượng hoặc giá cho thuê lại.

…”

Như vậy, theo quy định hiện nay mức thuế suất thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản là 2% giá trị chuyển nhượng được ghi trên hợp đồng chuyển nhượng. Đây là “lỗ hổng” để các cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi trốn thuế. Cụ thể, các bên thường thỏa thuận mức giá ghi trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn để giảm giá trị thuế phải nộp.

2. Chế tài cho hành vi trốn thuế

Căn cứ theo khoản 5 Điều 143 Luật quản lý thuế 2019:

“Điều 143. Hành vi trốn thuế

5. Sử dụng chứng từ, tài liệu không phản ánh đúng bản chất giao dịch hoặc giá trị giao dịch thực tế để xác định sai số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế được miễn, số tiền thuế được giảm, số tiền thuế được hoàn, số tiền thuế không phải nộp.”

Do đó, hành vi kê khai sai giá trị chuyển nhượng là hành vi vi phạm pháp luật theo quy định tại Luật quản lý thuế 2019.

Tùy theo tính chất, mức độ nghiêm trọng mà cá nhân, tổ chức kê khai giá khác với thực tế có thể bị xử lý vi phạm hành chính hoặc hình sự, cụ thể:

2.1. Về hành chính

Theo điều 17 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, hành vi kê khai giá trên hợp đồng chuyển nhượng nhà đất thấp hơn thực tế dẫn sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính như sau:

• Phạt tiền 1,5 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế mà không có tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ.
• Phạt tiền 1 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế khi có một tình tiết giảm nhẹ trở lên.
• Phạt tiền 2 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế khi có một tình tiết tăng nặng.
• Phạt tiền 2,5 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế khi có hai tình tiết tăng nặng.
• Phạt tiền 3 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế khi có hai tình tiết tăng nặng trở lên.

Ngoài ra, người nộp thuế còn phải nộp đủ số tiền thuế trốn vào ngân sách nhà nước.

Trường hợp hành vi trốn thuế đã quá thời hiệu xử phạt thì người nộp thuế không bị xử phạt về hành vi trốn thuế nhưng người nộp thuế phải nộp đủ số tiền thuế trốn, tiền chậm nộp tính trên số tiền thuế trốn vào ngân sách nhà nước theo thời hạn quy định tại khoản 6 Điều 8 Nghị định 125/2020/NĐ-CP.

2.2. Về hình sự

Căn cứ theo điều 200 Bộ luật hình sự 2015, Người có hành vi khai giá trên hợp đồng chuyển nhượng bất động sản thấp hơn thực tế để trốn thuế có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, cụ thể là hành vi:

“Sử dụng chứng từ, tài liệu không hợp pháp khác để xác định sai số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế được hoàn”

Đối với hành vi này, người vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.

Cũng theo quy định tại Điều 200 Bộ luật hình sự 2015:

“2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:

a) Có tổ chức;

b) Số tiền trốn thuế từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;

c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

d) Phạm tội 02 lần trở lên;

đ) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội trốn thuế với số tiền 1.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 1.500.000.000 đồng đến 4.500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.”

Như vậy, người có hành vi trốn thuế có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt tiền đến 4.500.000.000 đồng hoặc phạt tù đến 07 năm.

Trên đây là những chia sẻ của Luật Tia Sáng về Vi phạm do kê khai giá trị chuyển nhượng bất động sản thấp hơn giá trị chuyển nhượng thực tế, rất mong nhận được ý kiến góp ý từ quý độc giả.

Trân trọng,