Trang sức cưới là tài sản chung hay tài sản riêng của vợ chồng

Thực tế hiện nay chưa có một văn bản pháp luật nào hướng dẫn chi tiết vấn đề này. Quan điểm của Hội đồng thẩm phán Toà án nhân dân tối cao tại Nghị quyết số 01/NQ-HĐTP ngày 20 tháng 01 năm 1998 cho rằng những trang sức cưới mà người tặng cho nói rõ là tặng cho riêng cô dâu, chú rể thì xác định là tài sản riêng của cô dâu, chú rể. Còn những trang sức cưới mà người tặng cho nói rõ cho chung vợ chồng thì được xác định là những tài sản chung của vợ chồng. Tuy nhiên, văn bản hướng dẫn này đã không còn hiệu lực áp dụng và hơn thế nữa, trên thực tế rất khó để có thể xác định được ý chí cũng như mong muốn của người tặng cho. Bởi trong lễ cưới, không phải lúc nào người tặng cho cũng biết và nói rõ trong lúc tặng cho, nên khi có tranh chấp xảy ra sẽ rất khó khăn cho Toà án để xác định sự thật của vấn đề, chưa kể đến trường hợp tặng cho hoặc người làm chứng có thể quên hoặc ý chí của họ có thể thay đổi dẫn đến những lời khai không đúng với ý định ban đầu của họ.

Phong tục tập quán cưới hỏi ở Việt Nam ở các vùng, miền khác nhau sẽ có phong tục tập quán khác nhau, nhưng tựu trung có các điểm chung. Theo đó, lễ cưới sẽ được tổ chức bên phía cô dâu trước, sau đó bên chú rể tổ chức thủ tục rước dâu tại nhà cô dâu và tổ chức lễ cưới bên phía chú rể. Trước lễ cưới chính thức sẽ có các thủ tục ví dụ như thách cưới, hỏi vợ (hoặc chồng tuỳ dân tộc). Theo đó, bên phía chú rể phải đáp ứng các yêu cầu của phía cô dâu về một số lễ vật nhất định (thông thường luôn là tài sản) để cưới cô dâu. Do vậy, lễ vật phía chú rể trao cho phía cô dâu về mặt pháp lý là hành vi tặng cho tài sản riêng của cô dâu và khối tài sản này được xác định riêng của người vợ. Trong giai đoạn lễ cưới diễn ra, nhà cô dâu, tuỳ vùng mà chú rể có mặt hoặc không, họ hàng thân thích bên cô dâu sẽ tặng quà cô dâu. Do đó, khối tài sản được tặng cho trong gian đoạn này được xác định là tài sản riêng của vợ cho dù vợ chồng đã đăng ký kết hôn hay chưa.

Quan hệ hôn nhân bắt đầu từ ngày vợ chồng đăng ký kết hôn và việc tổ chức lễ cưới hay tiệc báo hỷ chỉ là hình thức theo phong tục tập quán của Việt Nam chứ không ảnh hưởng đến thời điểm xác lập quan hệ hôn nhân theo quy định pháp luật. Trên thực tế việc tổ chức lễ cưới hay việc báo hỷ có thể trước hoặc sau thời điểm đăng ký kế hôn và lễ cưới hiện đại ngày nay có thể tổ chức tại các địa điểm dịch vụ nhà hàng tiệc cưới, nơi mà họ hàng thân thích cả hai bên vợ chồng có thể tặng quà cho vợ hoặc chồng hay cả hai vợ chồng. Do đó, căn cứ trên những phương thức xác định tài sản chung và tài sản riêng của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân, các tài sản này dựa trên các khả năng được phân chia sau đây:

i) Trong trường hợp lễ cưới hoặc lễ báo hỷ được tổ chức trước thời điểm vợ chồng đăng ký kết hôn: tại thời điểm này giữa hai bên cô dâu, chú rể vẫn chưa tồn tại mối quan hệ vợ chồng theo quy định của pháp luật. Chế độ tài sản tại thời điểm này vẫn là chế độ tài sản riêng của từng người. Do đó, những quà tặng trong ngày cưới có thể xác định là tài sản riêng của cô dâu, chú rể; trừ trường hợp người tặng cho công khai rõ ràng rằng quà tặng đó dành cho cả hai bên vợ chồng thì mỗi người được hưởng 50% giá trị quà tặng.

ii) Trong trường hợp lễ cưới hoặc lễ báo hỷ được tổ chức cùng ngày hoặc sau ngày đăng ký kết hôn: tại thời điểm này cô dâu và chú rể đã xác lập mối quan hệ hôn nhân theo quy định pháp luật, do đó việc xác định tài sản của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân được xác định dựa trên các nguyên tắc cơ bản của Luật Hôn nhân và Gia đình. Những tài sản mà vợ chồng được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân là tài sản riêng của người đó, trừ khi hai vợ chồng có thoả thuận khác về chế độ tài sản của vợ chồng trước và sau khi đăng ký kết hôn. Những quà tặng mà cô dâu chú rể được tặng cho riêng trong ngày cưới, vì thế, sẽ là tài sản riêng của mỗi người và những quà tặng được người tặng cho nói rõ là tặng cho chung hai vợ chồng sẽ là tài sản chung của vợ chồng.

(iii) Một điểm cần lưu ý, trong quá trình Toà án giải quyết vụ án dân sự nói chung và vụ án ly hôn nói riêng, các bên đương sự phải chứng minh được rằng yêu cầu của mình là chính đáng và có căn cứ. Vì thế nếu cô dâu hoặc chú rể có yêu cầu Toà án xác định những quà tặng trong ngày cưới là tài sản riêng của mình thì phải cung cấp được những chứng cứ chứng minh cơ sở cho yêu cầu của mình, chẳng hạn như cung cấp cho Toà án đoạn ghi âm, ghi hình lúc tặng quà trong lễ cưới, lễ báo hỷ hoặc yêu cầu Toà án triệu tập những người làm chứng có liên quan.

Trên đây là nội dung chia sẻ của Luật Tia Sáng về chủ đề “Trang sức cưới là tài sản chung hay riêng của vợ chồng”.

Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích thì hãy like và share nhé.

Cảm ơn bạn đã xem, mong nhận được phản hồi góp ý bổ sung từ bạn để các bài chia sẻ sau của chúng tôi được hoàn thiện hơn.